Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunda çocuğun hareketliği aşırıdır ve yaşıtlarıyla kıyaslandığında belirgin farklılık vardır. Genellikle bu çocuklar bir motor tarafından idare ediliyormuş gibi sürekli hareketlidirler. Bitmek tükenmek bilmeyen bir enerjileri vardır.”Düz duvara tırmanmak” deyimini hakeden davranışlar içindedirler, koltuk tepelerinde gezer, ev içinde koşuşturur ve uyarıları anlamazlar. Sakin bir şeklide oynamayı ve oturmayı beceremezler. Kısa süre otururlarsa bile elleri ve ayaklarını sürekli sallar, hareket ettirirler. Çok konuşur, iki kişi konuşurken sık sık lafa girerler. Masanın başında oturamaz, dolayısıyla derslerini uygun bir şekilde çalışamazlar.
İMPULSİVİTE (DÜRTÜSELLİK)
Sonunu düşünmeksizin harekete geçme anlamına gelen impulsivite, bu çocukların uyumlarını bozan en ciddi belirti grubudur. Sabırsızlıkları, sıralarını bekleyememeleri ve kuralları dinlememeleri tipik özellikleridir. Kendisi ve çevresindekiler için zararlı olabilecek ani hareketleri ve hiç birşeyde sınır tanımamaları davranış sorunlarının öncüleri gibidir. Yaşıtlarıyla birlikteyken olaylara aşırı tepki vermeleri , hareketleri ve konuşmalarıyla arkadaşlarını rahatsız etmeleri nedeniyle çevrelerinde istenmeyen adam ilan edilirler.
Hangi yaşlarda başlamakta, ne sıklıkta , ne şekilde görülmektedir?
Toplumda yaklaşık % 2,5 -8 oranında görülmektedir. Erkek çocuklarda 2-3 kat daha sık rastlanır. Erkek çocuklarda genellikle hiperaktivite ve impulsivite belirtileri ön planda iken, kız çocuklarında daha çok dikkat eksikliği belirgindir
Genellikle 4-5 yaşlarında belirtiler belirginleşir. Bazı durumlarda ise bebeklikten itibaren huysuzlukları, az uyumaları ve az yemeleri ile dikkat çekerler. Okul hayatı ile başlayan dikkat eksikliğine bağlı öğrenme zorlukları ve arkadaşlarıyla olan sorunları aileyi tedirgin etmeye başlar. Ergenlik döneminde ise okul başarısızlığı yanında, davranış sorunları ve aileyle olan sorunlar gözlenir. Ergenlikte aşırı hareketlilik azalırken, çabuk sıkılma ve dikkat kusuru belirginleşir.
Hiperkativite ile birarada bulunabilen psikiyatrik rahatsızlıklar nelerdir?
Hiperaktif çocukların yaklaşık yarısında karşı gelme bozukluğu ve davranım bozukluğu görülebilir. Yurtdışında yapılan çalışmalarda % 25 kadarında bir kaygı bozuklugu , 1/3 kadar hastada da depresyon varlığı saptanmıştır. Ayrıca, öğrenme güçlüğü % 20-25 oranında görülmektedir. Özel öğrenme güçlüğü ile birlikte görüldüğünde ders başarısızlığı çok daha belirgin hale gelir. Çocukta vaktinde ve uygun tedavi olanaklarinin sağlanamadığı hallerde okul başarısızlığı nedeniyle, özgüvende azalma, işsizlik, bunu takip ederek de alkol- madde bağımlılıkları, depresyonlar, antisosyal kişilik bozuklukları, intihar girişimleri gözlenebilir.
Psikolog Dr. Murat SARISOY
Danışma ve Randevu Hatlarımız:
- 0 232 464 00 60
- 0 232 374 00 00 (7/24 Danışma ve Randevu Hattı)
- 0 534 670 23 73
- 0 554 580 25 10